Nước sinh hoạt rất quan trọng cho sức khỏe, do đó bạn cần thường xuyên kiểm tra chất lượng nước để đảm bảo an toàn và phát hiện ô nhiễm kịp thời. Bài viết này của cnc việt nam sẽ hướng dẫn bạn cách kiểm tra chất lượng nước sinh hoạt đơn giản tại nhà.

2 cách đánh giá chất lượng nước sinh hoạt qua quan sát

Bạn có thể kiểm tra chất lượng nước sinh hoạt qua các yếu tố cảm quan như màu sắc và mùi của nước.

Xem xét màu sắc của nước

Để kiểm tra chất lượng nước, bạn nên để nước chảy từ vòi khoảng 2-3 phút trước khi lấy. Nước tích tụ lâu có thể chứa cặn bẩn, không đảm bảo sạch. Sau đó, đổ nước vào ly thủy tinh và soi dưới ánh sáng. Nếu nước có màu vàng, cam, nâu đỏ, có thể do ống dẫn bị rỉ sét hoặc nguồn nước bị ô nhiễm kim loại nặng.

Nếu thấy mảnh vụn nhỏ màu đen ở đáy ly, có thể ống dẫn đang bị mài mòn, làm lẫn nhựa/sắt vào nước, ảnh hưởng đến độ sạch của nước sinh hoạt.

Xem xét mùi của nước

Bạn có thể lấy nước ra cốc hoặc tay để ngửi. Nếu có mùi thuốc tẩy, nước có thể bị khử trùng bằng Clo. Nếu sau 5 phút mùi vẫn còn, thì nước nhiễm Clo nặng. Mùi tanh báo hiệu nước nhiễm sắt, mangan, nhôm hoặc amoni, còn mùi trứng thối là do khí Hydro Sunfua (H2S). Nếu nước có mùi mốc/đất, có thể có vật phân hủy trong ống dẫn. Nên liên hệ kỹ thuật để kiểm tra.

Kiểm tra chất lượng nước sinh hoạt bằng thiết bị chuyên dụng

Ngoài việc quan sát chất lượng nước sinh hoạt, bạn có thể dùng dụng cụ chuyên dụng để xác định tình trạng nguồn nước và phát hiện sớm nguy cơ. Các dụng cụ như:

Sử dụng bút đo TDS

Bút thử TDS là công cụ đo lượng nước sinh hoạt dựa trên chỉ số TDS, dễ sử dụng và giá cả hợp lý. Nó giúp kiểm tra nồng độ chất rắn hòa tan, pH, độ tinh khiết và hàm lượng kim loại trong nước chỉ trong 3 phút. Các bước sử dụng bút như sau:

Bước 1: Lấy bút ra khỏi hộp, kiểm tra nút ON/OFF.
Bước 2: Đổ nước đầy cốc, cắm đầu bút vào nước (không quá 5cm).
Bước 3: Chờ 3 phút để xem kết quả trên màn hình LED. Nếu dưới 100ppm, nước sạch có thể uống. Từ 100 – 300ppm, nước cứng chỉ dùng cho sinh hoạt. Trên 300ppm, nước ô nhiễm, không an toàn.

Ngoài việc sử dụng bút thử TDS, bạn nên đầu tư máy lọc nước RO có tính năng đo TDS để tránh tái nhiễm khuẩn, bảo vệ sức khỏe.

Sử dụng thuốc thử

Hiện nay, có 3 loại thuốc thử phổ biến để kiểm tra chất lượng nước sinh hoạt: thuốc thử pH, thuốc thử sắt và thuốc thử Clo. Mỗi loại có tiêu chí riêng.

Kiểm tra độ pH

Thuốc thử pH giúp xác định nồng độ pH trong nước sinh hoạt. Nó phát hiện được tính axit/kiềm với độ chính xác 99%. Nồng độ pH an toàn theo QCVN 02:2009/BYT là từ 6 đến 8,5. Các bước thực hiện:

Bước 1: Đổ 50ml nước vào cốc thủy tinh.
Bước 2: Thêm 3-4 giọt thuốc thử pH, chờ 10-15 giây cho dung dịch chuyển màu.
Bước 3: So sánh màu với bảng đo pH để xác định kết quả.

Kiểm tra bằng thuốc thử sắt

Thuốc thử sắt giúp kiểm tra hàm lượng sắt trong nước. Bạn có thể mua bộ dụng cụ dễ sử dụng. Các bước kiểm tra:

Bước 1: Làm sạch lọ thủy tinh, cho 50ml nước vào.
Bước 2: Thêm gói dung dịch thử và lắc đều cho hòa tan.
Bước 3: Đợi khoảng 4 phút để dung dịch có màu ổn định, sau đó so sánh với bảng màu để xác định nồng độ sắt.

Theo QCVN 01-1:2018/BYT, nồng độ sắt trong nước sinh hoạt không được vượt quá 0,5mg/lít. Nếu cao hơn mức này, có thể gây ra các bệnh về mắt, da, hệ tiêu hóa hoặc ung thư.

Kiểm tra bằng thuốc thử Clo

Chất chỉ thị DPD (diethyl-p-phenylenediamine) dùng để xác định hàm lượng Clo trong nước. Khi phản ứng với Clo, DPD tạo dung dịch màu hồng; màu càng đậm thì hàm lượng Clo càng cao, có thể gây tổn thương giác mạc và hệ hô hấp.

Mặc dù phương pháp này chính xác nhưng phức tạp. DPD cần Kali iodua (KI) để phản ứng với Clo. Các bước thực hiện như sau:

Bước 1: Cho 100ml nước vào lọ thủy tinh, thêm 1g KI, lắc đều và chờ 2 phút.
Bước 2: Thêm 5ml dung dịch đệm pH 6,2 – 6,5 và 5m DPD, cách nhau 30 giây để tránh phản ứng màu giả.
Bước 3: So sánh màu dung dịch với bảng màu. Theo QCVN 01-1:2018/BYT, hàm lượng Clo không được vượt quá 0,2 – 1 mg/lít, tốt nhất là 0,2 mg/lít.

Sử dụng quỳ tím

Giấy quỳ tím là cách đơn giản và tiết kiệm để kiểm tra pH nước sinh hoạt. Phương pháp kiểm tra chất lượng nước sinh hoạt này chỉ cho biết nước có tính axit hay bazơ, không xác định chính xác nồng độ pH.

Các bước thực hiện như sau:

Bước 1: Đổ nước cần kiểm tra vào cốc.
Bước 2: Nhúng giấy quỳ vào nước, lấy ra và chờ 1 – 2 phút để thấy màu đổi.
Bước 3: So sánh màu giấy với thang đo pH. Nếu quỳ tím chuyển đỏ, nước có tính axit; nếu xanh, nước có tính kiềm.

Nếu quỳ không đổi màu, nước có pH trung tính (7). Kiểm tra kỹ sắc đỏ/xanh với bảng đo; nếu pH dưới 6 hoặc trên 10, nước bị nhiễm axit hoặc dư kiềm, không an toàn để sử dụng.

Sử dụng thiết bị đo để kiểm tra chất lượng nước

Máy đo chất lượng nước kiểm tra các chỉ tiêu như pH, độ đục, độ mặn, oxy hòa tan, TDS,… giúp bạn nhanh chóng đánh giá nước sinh hoạt.

So với phương pháp truyền thống, máy đo cho kết quả chính xác và tiện lợi hơn. Nó còn lưu trữ kết quả trước đó để so sánh dễ dàng. Để sử dụng, bạn làm theo các bước sau:

Bước 1: Đổ 30ml nước vào cốc thủy tinh.
Bước 2: Gắn đầu dò phù hợp (pH hoặc TDS).
Bước 3: Bật máy và cho đầu dò vào nước.
Bước 4: Kết quả hiển thị trên màn hình LED, so sánh với quy chuẩn QCVN 01-1:2018/BYT để xác định chất lượng nước.

4 cách giải quyết vấn đề nước sinh hoạt không an toàn

Nếu khi kiểm tra chất lượng nước sinh hoạt và phát hiện tình trạng như nước vàng, nhiễm phèn hay kim loại, bạn có thể tham khảo 4 cách xử lý dưới đây:

Nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm phèn

Nước sinh hoạt nhiễm phèn là nước có muối kép từ amoni sunfat và cation kim loại vượt mức cho phép. Nước thường có màu vàng đục, mùi tanh, và khi lắng sẽ tạo kết tủa và váng màu vàng.

Để xử lý nước nhiễm phèn, bạn có thể sử dụng tro bếp, vôi hoặc phèn chua kết hợp với sắt. Cách thự hiện rất đơn giản, chỉ cần cho các vật liệu vào nước sau đó khuấy đều, để 15-30 phút cho cặn lắng xuống, sau đó gạn lấy nước sạch. Ngoài ra, có thể xây dựng bể lọc thô nhưng phương pháp này tốn kém và yêu cầu kỹ thuật cao.

Nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm

Nước sinh hoạt ô nhiễm chứa nhiều tạp chất, kim loại và hóa chất độc hại, thường có màu sắc, mùi lạ, bọt khí hoặc váng nổi. Các chỉ số như pH, TDS, độ cứng và hàm lượng Clo vượt mức cho phép của Bộ Y tế.

Bạn có thể sử dụng bộ lọc thô đầu nguồn để loại bỏ cặn bẩn, vi khuẩn và kim loại, tạo ra nước sạch cho sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, nước sau khi lọc vẫn không an toàn để uống trực tiếp. Vì vậy, nên trang bị thêm máy lọc nước RO để đảm bảo nguồn nước tinh khiết và an toàn cho gia đình.

Nước sinh hoạt có màu vàng

Nước sinh hoạt bị vàng là hiện tượng nước có màu vàng nhạt, không trong và có thể có mùi tanh. Nguyên nhân thường do ô nhiễm hóa chất từ nhà máy, dư lượng nông nghiệp hoặc tảo trong ống dẫn.

Để khắc phục, bạn có thể lắp đầu lọc tại vòi hoặc xây bể lọc để loại bỏ tạp chất. Tuy nhiên, hai phương pháp này không hiệu quả bằng máy lọc nước RO trong việc loại bỏ hóa chất độc hại và vi khuẩn. Do đó, nên sử dụng máy lọc nước RO để có nước uống an toàn và sạch.

Nước sinh hoạt bị ô nhiễm bởi kim loại nặng

Nước sinh hoạt nhiễm kim loại nặng là khi hàm lượng các kim loại như thủy ngân, sắt, crom, asen, chì vượt mức cho phép. Nước bị nhiễm thường có màu vàng đục, mùi tanh và vị chua/lợ. Bạn có thể xây dựng bể lọc thô bằng than hoạt tính hoặc dùng bộ lọc đầu nguồn, nhưng chỉ loại bỏ một phần kim loại.

Để lọc sạch hoàn toàn, nên sử dụng máy lọc nước RO với lõi lọc đa tầng và màng RO siêu nhỏ, giúp loại bỏ 99,99% kim loại nặng, cung cấp nước sạch, an toàn.

Mỗi phương pháp lọc nước đều có hiệu quả riêng, nhưng máy lọc nước RO được xem là an toàn và bền vững nhất. Máy này loại bỏ vi khuẩn, virus, tạp chất, hóa chất độc hại và kim loại nặng, mang lại nguồn nước sạch, an toàn cho sinh hoạt và uống trực tiếp, giúp gia đình phòng ngừa bệnh tật liên quan đến nước.

Kết luận

Bài viết này đã giới thiệu đến bạn các cách kiểm tra chất lượng nước sinh hoạt và phương pháp xử lý hiệu quả. Có nhiều cách để cải thiện nước sinh hoạt, nhưng để đảm bảo an toàn và bền vững, bạn nên ưu tiên sử dụng máy lọc nước RO cho gia đình.